آسانسور و اجزای آن

آسانسور دستگاهی است دائمی که برای جا به جایی اشخاص یا کالا ،بین طبقات ساختمان بوده و در طبقات مشخصی عمل می نماید. دارای کابینی است که ساختار، ابعاد و تجهیزات آن به اشخاص به سهولت اجازه استفاده می دهد و میان ریلهای منصوبه عمودی با حداکثر انحراف ۱۵ درجه حرکت می کند.

آسانسور وسیله نقلیه عمومی دائمی است که بین ترازهای از قبل تعریف شده حرکت و تنها وسیله رفت و آمد ترافیکی است که مورد استفاده تمامی گروه سنی قرار می گیرد و عمومی ترین وسیله جابجایی عمودی در جهان است.

تاریخچه پیدایش آسانسور به ۲۵۳سال قبل از میلاد مسیح بازمی گردد. ارشمیدس وسیله ای شبیه به آسانسور اختراع کرد که قابلیت حمل یک نفر را برای ارتفاعات نه چندان زیاد را داشت. این آسانسور دستی نمونه ای از نخستین حرکات بشر برای ساختن یک بالابر بود.

فناوری ساخت آسانسور به سرعت پیش رفت و بسیاری از سازندگان ساختمان های جهان این وسیله مفید و کارا را استفاده کردند. براساس آخرین آمارهای ارایه شده، ایتالیایی ها بیشترین آسانسور سواران نام گرفته اند. با اینکه این کشور جمعیت بالایی ندارد، اما آنها با نصب ۸۵۰هزار دستگاه آسانسور رتبه نخست را در دنیا به خود اختصاص داده اند.

در ایتالیا روزانه بیش از ۱۰۰میلیون نفر از آسانسور استفاده می کنند. پس از این کشور، آمریکا با داشتن ۷۰۰هزار دستگاه آسانسور و چین با ۶۱۰هزار رتبه های دوم و سوم را در اختیار داشتند. البته این آمار به سال ۲۰۰۸ مربوط می شود و با سرعتی که نزد چینی ها سراغ داریم، به احتمال فراوان، این آمار دچار تغییر و تحولات شده است.

آسانسور

حداقل ابعاد بدون احتساب دیواره 1.60 در 1.90 می باشد.
قرارگیری آسانسور خارج از دوربندی حریق پله.
ارتفاع چاله آسانسور حداقل 1.50 می باشد.
چاه آسانسور به عنوان یک کانال هوایی عمل می کند و لذا راهرو طبقات باید توسط درهای ضد گسترش حریق محفوظ گردد تا از نفوذ دود و آتش به چاه آسانسور وعمل نمودن چاه آسانسور به عنوان دودکش جلوگیری شود.

آنالیز مراحل طراحی آسانسور

1. نوع ساختمان (مسکونی، تجاری، بیمارستانی، مدرسه و غیره….

2. تعداد کل طبقات

3. تعداد طبقات جمعیت دار

4. اگر واحد غیر مسکونی است، تعداد اتاقها در هر واحد و تعداد واحدهای هر طبقه و در غیر این صورت مساحت مفید هر طبقه

5. جمعیت هر طبقه

6. کل تراول (طول مسیر حرکت آسانسور)

7. ارتفاع طبقات

8. در صورت خاص بودن ساختمان (مهد کودک، خانه سالمندان، معلولین و….)

پس کسب اطلاعات بالا پردازش های زیر می بایست بر روی آنها و یا جداگانه انجام پذیرد:

1. تعیین جمعیت کل

2. تعیین جمعیت در زمان ترافیک

3. زمان انتظار برای دریافت سرویس

4. زمان یک سفر کامل

اجزای آسانسور

شرایط فشردگی اعضاء در انواع قاب فولادی:

1. قاب خمشی معمولی: چون از این قاب و اتصالاتش در برابر زلزله انتظار شکل پذیری نداریم، پس اصلا عضو فیوز هم وجود ندارد و کلیه مقاطع صرفا” فشرده باشند کافی است.بنابراین ر این قاب استفاده از ورق تقویت به شرطفشرده بودن مجاز است (جوش ورق تقویت هم میتواند منقطع باشد).

2. قاب خمشی متوسط و ویژه: در این دو نوع قاب در برابر زلزله انتظار شکل پذیری داریم و دو انتهای تیرها فیوز سازه ای بوده و در برابر نیروهای شدید زلزله با تشکیل مفصل پلاستیک در این قسمتها میتواند انرژی زلزله را مستهلک کند.

بنابراین تیرها در این قابها میبایست به ترتیب فشرده لرزه ای با شکل پذیری متوسط و زیاد باشد و استفاده از ورق تقویت در این دو قاب هم غیر مجاز است.

3. قاب مهاربند ی همگرا ی معمولی:

از این نوع قاب هم انتظار تغییر شکلهای غیرالاستیک زیادی نمیرود لذا فشرده بودن تیرها و مهاربندهای دهانه های قابهای با مهاربند ضربدری و قطری کافی است. ولی مهاربندهای شورون (هفتی و هشتی) و تیرهای دهانه هایی که مهاربند وجود دارد بایستی فشرده لرزه ای با سطح متوسط باشد. ولی در تیرهای خارج از دهانه های مهاربندی حتی لزومی به فشرده بودن تیر نیست و از تیر لانه زنبوری هم می تونیم استفاده کنیم.

4. قابهای مهاربندی همگرای ویژه:

در این قابها در برابر زلزله انتظار تغییرشکلهای غیرالاستیک زیاد بدون کاهش مقاومت را داریم (همین تعریف شکلپذیری می باشد) و خود عضو مهاربند به عنوان عضو فیوز می باشد (البته در ورق اتصال هم مفصل پلاستیک تشکیل میشود و به نوعی جزء فیوز است).

در این نوع سیستم مهاربندی هم عضو مهاربند و هم تیرها و ستونهای دهانه های مهاربندی بایستی فشرده لرزه ای با سطح شکلپذیری زیاد باشند. پس در تیرهای مربوط به دهانه های مهاربندی به هیچ وجه از ورق تقویت نمیتونیم استفاده کنیم ولی در تیرهای خارج از دهانه های مهاربندی هیچ شرط فشردگی وجود نداره و علاوه بر تیرهای لانه زنبوری و یا تیر با ورق اتصال حتی میشود از تیر غیر فشرده و یا احیانا از تیرورق با جان لاغر هم استفاده کرد.

5. سیستم مهاربندی واگرا:

در این نوع قاب تیر پیوند فیوز سازه ای هست و بایستی به صورت آی شکل و یا قوطی شکل ساخته شده از ورق و فشرده لرزه ای با شکلپذیری زیاد باشد. ستونهای دهانه های مهاربند شده هم باید فشرده لرزه ای با سطح شکل پذیری زیاد باشد. فقط تیر خارج تیر پیوند اگر مقطعش متفاوت باشد میتواند فشرده لرزه ای با سطح شکلپذیری متوسط هم باشد.

یک نکته ای که باید دقت شود این است که هیچ عضو اضافی ای نباید به تیر پیوند متصل شود چون عملکرد تیر پیوند را مختل میکند. مثلا تیرچه ها به هیچ وجه نباید به داخل تیر پیوند وارد شود و تیرچه ها حتما بایستی موازی با تیرپیوند باشند.

انواع آسانسور ها

آسانسور حمل بار و مسافر: آسانسوری است که برای حمل و نقل کالا طراحی شده است و معمولا عمل حمل و نقل به
همراه افراد صورت می گیرد.
آسانسور خدماتی: آسانسوری است دائمی که برای جا به جایی کالا بین طبقات استفاده می شود.
آسانسور خودرو بر: آسانسوری که اتاقک آن ابعاد مناسبی برای چا به جایی خودروهای سواری داشته است.