تاریخچه نظام مهندسی
سازمان نظام مهندسی برای مرتفع کردن موارد خواسته شده در قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان سال ۱۳۷۴ تأسیس شد تا اهداف کلی زیر را برآورده کند:
مهندسین فنی و متخصص ساختمان در رأس هرم سازندگی قرارگیرند و صاحبان مهارت‌های فنی در سطوح میانی و کارگران فنی بدنه هرم فنی ساخت‌وساز ساختمان‌سازی در ایران را تشکیل دهند.
ایجاد یک جامعه حرفه‌ای مولد ثروت، رفاه، دانش و هنر برای اعضای آن
مراقبت از ایمنی، بهداشت و آسایش محیط‌های مسکونی و مدیرت خردمندانه توسعه
سالم فضاهای زیستی به کمک مهندسان طراح و نظارت کلی سازمان نظام‌مهندسی ساختمان
ارتقای توان سازندگی و نوآوری در صنعت ساختمان در سطح ملی و منطقه‌ای و ایجاد بستری برای رقابت‌های بین‌المللی
در قانون نظام معماری و ساختمانی مصوب سال ۱۳۵۲ و اصلاح‌شده سال ۱۳۵۶ تأسیس دو سازمان نظام مهندسان معمار و شهرسازی و سازمان نظام مهندسان ساختمان و تأسیسات پیش‌بینی‌شده بود.
در سال ۱۳۷۱ قانون آزمایشی نظام‌مهندسی ساختمان تصویب شد که به‌جای دو سازمان ذکرشده در قانون ۱۳۵۶ یک سازمان واحد با عنوان سازمان نظام‌مهندسی ساختمان تأسیس گردد و در سال ۱۳۷۴ قانون از مرحله آزمایشی خارج شد و قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان تصویب گردید که در آن‌هم تأکید بر ایجاد سازمان نظام مهندسی ساختمان شده بود و در ماده ۳ آن هدف از تأسیس سازمان را چنین بیان کرده است برای تأمین مشارکت هر چه وسیع‌تر مهندسان در انتظام امور حرفه‌ای خود و تحقق اهداف این قانون در سطح کشور سازمان نظام مهندسی ساختمان… تشکیل می‌شود.
در حال حاضر کلیه ارکان سازمان نظام مهندسی ساختمان در سطح استان‌ها و در سطح کشور شکل‌گرفته است و با حدود هفتصد هزار نفر عضو، فعالیت خود را به انجام می‌رساند.
تصویب نامه هیئت وزیران
آشنایی با سازمان نظام مهندسی ساختمان
سازمان نظام مهندسی ساختمان ، براساس قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان مصوب سال 1374 به منظور تامین مشارکت هر چه وسیع تر مهندسان در انتظام امور حرفه ای خود و تحقق اهداف قانون مذکور تاسیس شده است .
این سازمان دارای واحدهای استانی است و سازمان هر استان از نظرحقوقی دارای شخصیت مستقل است . ارکان سازمان عبارت است از سازمان استان ها ، هیات عمومی ، شورای مرکز ، رئیس سازمان و شورای انتظامی . ب
رای تشکیل سازمان استان وجود حداقل 50 نفر داوطلب عضویت از بین مهندسان حوزه آن استان که دارای مدرک مهندسی در رشته های اصلی مهندسی شامل معماری ، عمران ، تاسیسات مکانیکی ، تاسیسات برقی ، شهر سازی ، نقشه برداری و ترافیک باشند ، ضروری است . در حال حاضر کلیه استانهای کشور دارای سازمان هستند . اهم وظایف و اختیارات هیأت مدیره سازمان استان است .
مهم ترین بخش وظایف سازمان استان محسوب می شود بشرح زیر است :
- برنامه ریزی در جهت تقویت و توسعه فرهنگ و ارزش های اسلامی در معماری و شهرسازی .
- برنامه ریزی به منظور رشد و اعتلای حرفه های مهندسی ساختمان و مشاغل مربوط به آن .
- ارتقای دانش فنی و کیفیت کار شاغلان در بخش های ساختمان و شهرسازی از طریق ایجاد پایگاه های علمی ، فنی ، آموزش و انتشارات .
- همکاری با مراجع مسؤول در امر کنترل ساختمان از قبیل اجرای دقیق و صحیح مقررات ملی ساختمان و ضوابط طرح های جامع تفصیلی وهادی در شهرها توسط اعضای سازمان حسب درخواست .
- نظارت بر حسن انجام خدمات مهندسی توسط اشخاص حقیقی و حقوقی در طرح ها و فعالیت های غیردولتی در حوزه استان و تعقیب متخلفان از طریقمراجع قانونی ذیصلاح .
- مشارکت در امر ارزشیابی و تعیین صلاحیت و ظرفیت اشتغال به کار شاغلان در امور فنی مربوط به فعالیت های حوزه های مشمول این قانون .
- دفاع از حقوق اجتماعی و حیثیت حرفه ای اعضا و تشویق و حمایت از فعالیت های با ارزش و برگزاری مسابقات حرفه ای و تخصصی و معرفی طرح های ارزشمند
- تنظیم روابط بین صاحبان حرفه های مهندسی ساختمان و کارفرمایان و کمک به مراجع مسؤول در بخش ساختمان و شهر سازی در زمینه ارجاع مناسب کارها به صاحبان صلاحیت و جلوگیری از مداخله اشخاص فاقد صلاحیت در امور فنی .
- کمک به ترویج اصول صحیح مهندسی و معماری و همکاری با وزارت مسکن و شهرسازی در زمینه تدوین ، اجرا و کنترل مقررات ملی ساختمان و استانداردها و معیارها.
- کمک به ارتقای کیفیت طرح های ساختمانی ، عمرانی و شهرسازی در محدوده استان و ارائه گزارش بر حسب درخواست ، شرکت در کمیسیون ها و شوراهای تصمیم گیری در مورد اینگونه طرح ها و همکاری با وزارت مسکن و شهرسازی و شهرداری ها در زمینه کنترل ساختمان و اجرای طرح های یاد شده ، با استفاده از خدمات اعضای سازمان استان .
- ارائه خدمات کارشناسی فنی به مراجع قضایی و قبول داوری در اختلافاتی که دارای ماهیت فنی است .
- همکاری با مراجعه استان در هنگام بروز انواع سوانح و بلایای طبیعی .
- تائید ترازنامه سازمان و ارائه آن به مجمع عمومی .
- معرفی نماینده هیات مدیره سازمان استان برای عضویت در کمیسیون های حل اختلاف مالیاتی در رسیدگی و تشخیص مالیات فنی و مهندسی اعضای سازمان .
- تهیه و تنظیم مبانی قیمت گذاری خدمات مهندسی در استان و پیشنهاد به وزارت مسکن و شهرسازی .
- سایر مواردی که در آیین نامه اجرایی قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان تعیین شده است .
شورای مرکزی
به منظور هماهنگی در امور سازمان‌های استان هیات عمومی سازمان نظام‌مهندسی ساختمان از کلیه اعضای اصلی هیات مدیره سازمان‌های استان در سطح کشور تشکیل می‌شود. شورای مرکزی متشکل از ۲۵ نفر عضو اصلی و ۷ نفر عضو علی‌البدل از بین دو برابر اعضای سازمان هیئت‌مدیره که توسط حیات عمومی، انتخاب و به وزیر راه و شهرسازی معرفی می‌شوند و توسط وزیر راه و شهرسازی برای مدت ۳ سال انتخاب می‌شوند.
شورای مرکزی برای تعیین رییس شورا سه نفر را به وزیر راه و شهرسازی پیشنهاد می‌کند و وزیر یادشده یک نفر را به‌عنوان رییس سازمان، جهت صدور حکم به رییس‌جمهور معرفی می‌نماید
اصلاحات پیش‌نویس قانون جدید
تغییرات قانون سال ۱۳۷۴ نسبت به قانون سال ۱۳۷۱ فراتر از افزایش تعداد مواد از ۲۰ ماده به ۴۲ ماده و افزایش تبصره‌ها از ۱۰ به ۲۱ بوده و قانون کنونی اصلاحات زیاد محتوایی را به همراه داشته است. قانون مصوب ۱۳۷۴ در قالب شش فصل و ۴۲ ماده مصوب شد و آیین‌نامه اجرایی آن به‌صورت ۱۰ فصل در قالب ۱۲۴ ماده به‌تفصیل مسائل متعددی را مورد تأکید قرار می‌دهد. در سال‌های اخیر زمزمه‌های اصلاح این قانون به گوش می‌رسید، تا اینکه در مهرماه ۱۳۹۲ یک‌فوریت طرح اصلاح موادی از قانون نظام‌مهندسی ساختمان کشور به رأی گذاشته شد که نمایندگان در صحن علنی با یک فوریت آن موافقت کردند.
مطلعین موضوع تعداد مواد اصلاحی را در ابتدا ۳۶ ماده از ۴۲ ماده و درنهایت ۱۰ ماده اعلام کرده‌اند.
مهم‌ترین تغییرات اعلام‌شده در پیش‌نویس قانون عبارت‌اند:
تغییر مرجعیت تشخیص صلاحیت و صدور پروانه اشتغال مهندسان و کاردان‌ها از وزارت راه و شهرسازی و وزارت کار به سازمان‌های نظام‌مهندسی و کاردانی استان
تغییر دوره شورای مرکزی سازمان، هیئت‌مدیره استان‌ها و شورای انتظامی هیئت مدیره از سه‌به‌چهار سال
افزایش تعداد اعضای هیئت مدیره استانی و اعضای شورای مرکزی
عضویت سازمان در کمیسیون‌های هیات حل اختلاف مالیاتی و داشتن نمایندگانی در کمیسیون‌های ماده ۵ شورای‌عالی شهرسازی و معماری و کمیسیون ماده ۱۰۰ قانون شهرداری با حق رأی اختیارات بیشتر برای شورای مرکزی درزمینه تصویب قیمت‌گذاری خدمات،نظارت شورای مرکزی بر عملکرد هیئت‌مدیره، برگزاری آزمون‌ها و…
ثبت ديدگاه